Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, vai trò của luật sư và hệ thống pháp luật Việt Nam đang được đặt trong một vị thế mới — vừa là cầu nối hội nhập, vừa là trụ cột bảo vệ công lý. Luật sư Trần Đình Dũng (Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh) đã có những chia sẻ sâu sắc về vai trò của luật sư Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
Luật sư thời đại mới: Không chỉ là người “cãi lý”
Theo Luật sư Trần Đình Dũng, nghề luật sư tại Việt Nam ngày nay không còn chỉ giới hạn trong các hoạt động tố tụng, mà đã mở rộng ra nhiều lĩnh vực phức tạp hơn như tư vấn đầu tư, hợp đồng quốc tế, giải quyết tranh chấp thương mại, bảo vệ sở hữu trí tuệ, nhân quyền… Sự phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và gia tăng các hoạt động kinh tế có yếu tố nước ngoài đã đặt ra yêu cầu cao hơn cho giới luật sư. Ngoài kiến thức pháp lý vững chắc, kỹ năng nghề nghiệp chuyên sâu và trình độ ngoại ngữ tốt là những yếu tố không thể thiếu. Đặc biệt, đạo đức nghề nghiệp và tinh thần thượng tôn pháp luật luôn là nền tảng cốt lõi của một luật sư chân chính.
Pháp luật Việt Nam: Nỗ lực hoàn thiện để hội nhập
Trong quá trình hội nhập, hệ thống pháp luật Việt Nam đã có những chuyển biến mạnh mẽ. Nhiều đạo luật được sửa đổi, ban hành nhằm phù hợp với các cam kết quốc tế, đặc biệt trong các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như CPTPP và EVFTA. Các lĩnh vực trọng yếu như thương mại, đầu tư, sở hữu trí tuệ, lao động, môi trường… đã và đang tiệm cận với thông lệ quốc tế. Quá trình nội luật hóa các cam kết quốc tế không chỉ tạo môi trường pháp lý minh bạch, mà còn góp phần thu hút đầu tư và bảo vệ quyền lợi của người dân, doanh nghiệp. Tuy nhiên, không thể phủ nhận vẫn tồn tại những thách thức như khoảng cách giữa luật và thực tiễn, sự thiếu đồng bộ trong hệ thống pháp lý, và năng lực thực thi còn hạn chế. Những điểm nghẽn này cần được cải thiện để pháp luật thực sự trở thành công cụ quản lý hiệu quả trong thời kỳ hội nhập.
Luật sư – Người bạn đồng hành của pháp luật
Luật sư Trần Đình Dũng nhấn mạnh, luật sư không chỉ là người áp dụng pháp luật, mà còn là “kiến trúc sư” tham gia vào quá trình xây dựng luật, phản biện chính sách và tư vấn pháp lý cho nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Một hệ thống pháp luật hiện đại không thể tách rời sự chuyên nghiệp và bản lĩnh của đội ngũ luật sư. Theo ông, để công bằng xã hội được thực thi, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa một nền pháp luật minh bạch và đội ngũ luật sư vững vàng. Đồng thời, trình độ dân trí và hiểu biết pháp luật của người dân cũng đóng vai trò then chốt. Thực tế nhiều vụ án dù được xét xử công bằng vẫn gặp phản ứng tiêu cực do thiếu hiểu biết pháp lý.
Hành động thiết thực: Tư vấn và phổ biến pháp luật đến cộng đồng
Nhận thức được vai trò của giáo dục pháp luật, Luật sư Trần Đình Dũng tích cực tham gia các chương trình truyền hình, hội thảo, cũng như hợp tác với các công ty luật để nâng cao kiến thức pháp lý cho cộng đồng. Ông cũng đã xuất bản cuốn sách “Khiếu nại tố cáo kiện ra tòa” – một tài liệu thực tiễn giúp người dân tự bảo vệ quyền lợi hợp pháp trong các tranh chấp dân sự, hình sự.
Hội nhập thành công cần sự đồng hành song hành
Luật sư Việt Nam và hệ thống pháp luật đang cùng nhau tiến bước trên con đường hội nhập toàn cầu. Sự chuyên nghiệp hóa nghề luật sư và sự hoàn thiện của hệ thống pháp luật là hai yếu tố then chốt để đảm bảo một nền công lý hiện đại, một quốc gia phát triển bền vững. Chỉ khi cả hai cùng mạnh – luật sư và pháp luật – thì đất nước mới có thể tự tin sải bước trong “sân chơi” toàn cầu.
Luật sư Trần Đình Dũng là tác giả cuốn sách có tựa đề “Công dân ứng xử pháp lý thế nào để bảo vệ quyền lợi cho mình” cuốn sách được NXB của Trung ương Hội Luật gia Việt Nam (NXB Hồng Đức) vừa mới xuất bản vào quý 1 năm 2022 theo Giấy phép của Cục Xuất bản cấp ngày 07/12/2021. Cuốn sách viết về các vấn đề quyền công dân, tố giác tội phạm, khiếu nại, tố cáo, khởi kiện ra toà, kiến nghị đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền và phản ánh các sự việc lên cơ quan truyền thông, mạng xã hội.
Phương Đình Nguyễn